Av. Hibe Gökalp’tan uyarı: “Kasten orman yakma suçunun kesinlikle affı yoktur”

Av. Hibe Gökalp, son günlerde Mersin de dahil olmak üzere birçok kentte çıkan orman yangınlarında sorumlulara verilecek cezalarla ilgili açıklama yaptı. Ormanların korunması ve geliştirilmesi kapsamında, orman yakma suçuna ilişkin olarak Anayasanın 169. Maddesi ile 6831 sayılı Orman Kanununun 68. maddesi ve devamında düzenlemeler bulunduğuna işaret eden Gökalp, “Ormanların doğaya, insan yaşamına, toplumların ekonomik ve sosyal olarak gelişmesine maddi ve manevi olarak etkisi bulunmaktadır. Ormanlara zarar verilmesi; başta insanın sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkı (Anayasa m.56) olmak üzere; kişinin dokunulmazlığı, maddi ve manevi varlığının korunması hakkı (Anayasa m.17), mülkiyet hakkı ve sosyal, ekonomik haklar kapsamında birçok temel insan hak ve özgürlüğünü ihlal etmektedir” ifadelerini kullandı.

Ormanların korunması ve geliştirilmesinde devletin sorumluluğuna da değinen Gökalp, Anayasanın “Devlet, ormanların korunması ve sahalarının genişletilmesi için gerekli kanunları koyar ve tedbirleri alır. Yanan ormanların yerinde yeni orman yetiştirilir, bu yerlerde başka çeşit tarım ve hayvancılık yapılamaz. Bütün ormanların gözetimi devlete aittir. Devlet ormanlarının mülkiyeti devrolunamaz. Devlet ormanları kanuna göre, devletçe yönetilir ve işletilir. Bu ormanlar zamanaşımı ile mülk edinilemez ve kamu yararı dışında irtifak hakkına konu olamaz. Ormanlara zarar verebilecek hiçbir faaliyet ve eyleme müsaade edilemez. Ormanların tahrip edilmesine yol açan siyasi propaganda yapılamaz; münhasıran orman suçları için genel ve özel af çıkarılamaz. Ormanları yakmak, ormanı yok etmek veya daraltmak amacıyla işlenen suçlar genel ve özel af kapsamına alınamaz” denen 169. maddesini anımsattı.

Kasten orman yakanlara hapis ve para cezası

Orman yangınlarının önlenmesi kapsamında uygulanan cezalarla ilgili bilgi veren Gökalp, ilgili kanun maddelerini şöyle sıraladı:

“Devlet ormanlarında; orman idaresince belirlenen konak yerlerinden başka yerlerde geceleyenlere, 2021 yılı itibariyle 163 lira idari para cezası verilir. Ormanlarda izin verilen ve ocak yeri olarak belirlenen yerler dışında ateş yakmak veya izin verilen yerlerde yakılan ateşi söndürmeden mahalli terk etmek; ormanlara sönmemiş sigara veya yangına dolaylı olarak yol açabilecek madde atmak; ormanlara 4 kilometre mesafede veya bu kanunun 31’inci ve 32’nci maddeleri kapsamına giren köyler hudutları içinde anız veya benzeri bitki örtüsü yakmak yasaktır. Bu fiilleri gerçekleştiren kişiler hakkında 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve adli para cezasına hükmolunur. Dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı olarak orman yangınına sebebiyet verenler 2 yıldan 7 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ancak, failin yangının söndürülmesine ve etkilerinin azaltılmasına yönelik çabaları veya meydana gelen zararın azlığı göz önünde bulundurularak, verilecek ceza yarısına kadar indirilir. Zararın belirlenmesinde yangın sonucu tamamen yanan ağaç ve ağaççıkların değeri, kısmen yanan ağaç ve ağaççıkların değerinde meydana gelen azalma, alt tabaka orman örtüsünün yanması nedeniyle oluşan zarar ve toprağın humuslu tabakasının yanması nedeniyle meydana gelen verim kaybı dikkate alınır. Kasten orman yakan kişi, 10 yıldan az olmamak üzere hapis ve 10 bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Devletin güvenliğine karşı suç işlemek amacıyla kurulmuş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde devlet ormanlarını yakan kişi müebbet hapis ve 20 bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Bu maddede yazılı suçların işlenmesi sebebiyle, ölüm veya yaralanmanın meydana gelmesi halinde, ayrıca bu suçlardan dolayı cezaya hükmolunur. Bu kanun kapsamında orman rejimi altına alınan yerlerde ve muhafaza ormanı ve milli park olarak ayrılmış ormanlarda, ormanlara mütaallik suçları işleyenlere verilecek ceza iki misli olarak hükmolunur.”